Myśli o dawnej Polsce" (1960), które sam autor określił jako "posłowie do Polski Piastów, a jednocześnie przedsłowie do Polski Jagiellonów", są niejako dopełnieniem jego eseistycznej syntezy polskiej historii, próbą odczytania charakteru i polityki państwa polskiego w pierwszych stuleciach istnienia. Są tu więc przenikliwe rozważania na temat genezy I rozwoju narodowości I narodu, granic i kierunków działania Polski piastowskiej, zarysowanie procesu, który doprowadził do utworzenia się nad Odrą, Wisłą i Wartą jednolitego, choć zróżnicowanego wewnętrznie państwa.